జోయో డా నోవా
| జోయో డా నోవా | |
|---|---|
 | |
| జననం | 1460 మాసెడా, ఔరెన్స్, గలీసియా, స్పెయిన్ |
| మరణం | 1509 జులై 16 కొచ్చి, భారతదేశం |
| జాతీయత | స్పెయిన్ రాజ్యం (Kingdom of Spain) |
| వృత్తి | పరిశోధకుడు |
| ప్రసిద్ధి | అసెన్షన్ ఐలాండ్, సెయింట్ హెలెనా దీవులను కనుగొన్నాడు |
జోయో డా నోవా (ఆంగ్లం: João da Nova; 1460 - 1509 జులై 16) పోర్చుగల్కు చెందిన అన్వేషకుడు. ఆయన అసెన్షన్, సెయింట్ హెలెనా దీవులను కనుగొన్న వ్యక్తిగా ఘనత పొందాడు.
మొజాంబిక్ ఛానల్ లోని జువాన్ డి నోవా ద్వీపానికి ఆయన పేరు పెట్టారు. సీషెల్స్లో ఫర్క్హర్ అటాల్ ని కూడా చాలా కాలం పాటు జోయో డా నోవా దీవులు అని పిలువబడేవి.[1] హిందూ మహాసముద్రంలో ఉన్న అగాలేగా (Agaléga) దీవులకు కూడా ఆయన పేరు పెట్టారని కొన్నిసార్లు భావిస్తారు.
జీవితచరిత్ర[మార్చు]
జోయో డా నోవా గలీసియా రాజ్యంలోని మాసిడోనియాలో ఒక గొప్ప కుటుంబంలో జన్మించాడు. అప్పుడు స్పానిష్ సామ్రాజ్యం కాస్టిలే క్రౌన్ రాజ్యాంగ రాజ్యం. ఇర్మండినో తిరుగుబాట్లు అని పిలువబడే కులీన వర్గాల మధ్య పోరాటాల నుండి తప్పించుకోవడానికి ఆయనను అతని కుటుంబం పోర్చుగల్ కు పంపింది, అక్కడ అతను పెరిగాడు. పోర్చుగల్ లో, అతన్ని జోవో గలేగో (గలీషియన్) అని పిలిచేవారు. 1496లో, అతను కింగ్ మాన్యువల్ I (Manuel I) చేత లిస్బన్ (Lisbon) నగరానికి అల్కాయిడ్ మెనార్ (మేయర్) గా నియమించబడ్డాడు.
భారతదేశానికి తొలి పర్యటన[మార్చు]
1501 మార్చి 9, 10 తేదీల్లో, జోయో డా నోవా భారతదేశానికి మూడవ పోర్చుగీస్ దండయాత్ర కమాండర్ గా బయలుదేరాడు, ఫ్లోరెంటైన్ బార్టోలోమియో మార్చియోని, పోర్చుగీస్ అల్వారో డి బ్రగాన్కా సంయుక్త ప్రైవేట్ చొరవతో ఒక చిన్న నాలుగు నౌకల నౌకాదళానికి నాయకత్వం వహించాడు.[2] ఈ యాత్ర, మే 1501లో, ఆయన దక్షిణ అట్లాంటిక్ అసెన్షన్ ద్వీపాన్ని సందర్శించాడు.[3] కేప్ రెట్టింపు చేసిన తరువాత, అతను మొజాంబిక్ ఛానల్ జోయో డా నోవా ద్వీపం అని పిలవబడే దానిని కూడా కనుగొన్నాడు.[4]
భారతదేశానికి చేరుకున్న తరువాత, ఆయన కేరళలోని కన్నూర్ లో ఒక వ్యాపార స్థావరాన్ని ఏర్పాటు చేసి, పోర్చుగీస్ కిరీటం తరపున కాకుండా ప్రైవేట్ మార్చియోని-బ్రగాంజా కన్సార్టియం తరపున ఒక అంశాన్ని వదిలివేసింది. 1501 డిసెంబరు 31న, ఆయన చిన్న నౌకాదళం హిందూ మహాసముద్రంలో మొదటి పోర్చుగీస్ నావికాదళ యుద్ధం కన్నూర్ నౌకాశ్రయం వెలుపల జరిగిన యుద్ధంలో కాలికట్ జామోరిన్ నౌకాదళాన్ని మోహరించింది.[5][6] కొంతమంది చరిత్రకారులు ఆయన, అతని కెప్టెన్లలో ఎవరైనా ఒకరు ఈ పర్యటనలో భాగంగా సిలోన్ ద్వీపాన్ని సందర్శించి ఉండవచ్చని ఊహించారు, డి. లౌరెంకో డి అల్మేడా 1505-06లో పోర్చుగీస్ సందర్శనను అధికారికంగా నమోదు చేసాడు.[7]
జనవరి 1502లో ఆయన నౌకాదళం భారతదేశం విడిచి వెళ్లింది. ఆ తరువాత తిరిగి వచ్చిన సమయంలో, ఆయన 1502 మే 21న దక్షిణ అట్లాంటిక్ ద్వీపమైన సెయింట్ హెలెనా కనుగొన్నట్లు చెబుతారు. ఏదేమైనా, 2015లో వార్తా పత్రికలు ఆవిష్కరణ తేదీని సమీక్షించాయి.
భారతదేశానికి రెండో పర్యటన[మార్చు]
1505-06[మార్చు]
1505 మార్చి 5న, అతను భారతదేశానికి మొదటి పోర్చుగీస్ వైస్రాయ్ అయిన ఫ్రాన్సిస్కో డి అల్మేడా నేతృత్వంలోని 7వ పోర్చుగీస్ ఇండియా ఆర్మడలో ఫ్లోర్ డి లా మార్ కెప్టెన్‌గా భారతదేశానికి మరొక సముద్రయానం చేసాడు. నోవా భారత తీర నౌకాదళానికి కెప్టెన్-మేజర్ గా వ్యవహరించాడు.
హిందూ మహాసముద్రాన్ని దాటిన తరువాత, నౌకాదళం, ఓడరేవులపై దాడి చేసి, అక్టోబరులో కొచ్చిన్ చేరుకున్నది. అక్కడ డి. ఫ్రాన్సిస్కో డి అల్మేడా పోర్చుగీస్ ఇండియా వైస్రాయ్ తన పదవీకాలం ప్రారంభమయింది, కానీ భారత తీరప్రాంత గస్తీకి కెప్టెన్-మేజర్ గా తన ఆధారాలను ఆహ్వానించడానికి నోవాను అనుమతించలేదు. ఫ్లోర్ డి లా మార్ భారత తీరప్రాంత ఇన్లెట్ లు, మడుగులు ప్రవేశించడానికి చాలా పెద్దదని, అందువల్ల పెట్రోలింగ్ షిప్ కు తగినది కాదని అల్మేడా పేర్కొన్నాడు. అల్మేడా నోవాకు కారవేల్కు మారడానికి, ఫ్లోరును మరొక కెప్టెన్ ఆధ్వర్యంలో తిరిగి పంపే అవకాశాన్ని ఇచ్చింది, కాని నోవా ఆమెను లిస్బన్ కు తిరిగి తీసుకురావాలని ఎంచుకుంది. అల్మేడా అప్పుడు తన సొంత కుమారుడు లౌరెంకో డి అల్మేడాను పెట్రోల్ కు కెప్టెన్-మేజర్ గా నియమించాడు.
1506 ఫిబ్రవరిలో భారతదేశం నుండి బయలుదేరిన నోవా భారీ-లోడ్ ఫ్లోర్ డి లా మార్, జాంజిబార్ పరిసరాల్లో లీకేజీకి గురైంది, మొజాంబిక్ ఛానల్ ద్వీపాలలో మరమ్మతు కోసం ఆపవలసి వచ్చింది. అనారోగ్యం, విరుద్ధమైన గాలుల కారణంగా ఆలస్యం అయిన ఓడను మరమ్మతు చేయడంలో అతను తదుపరి ఎనిమిది నెలలు గడిపాడు.
1507[మార్చు]
1507 ఫిబ్రవరిలో ట్రిస్టావో డా కున్హా ఆధ్వర్యంలో 8వ ఆర్మడ మొజాంబిక్ ద్వీపానికి చేరుకున్నప్పుడు అతను తన లీకేజీ ఓడతో చిక్కుకుపోయాడు. కున్హా మరమ్మతులను పూర్తి చేయడంలో సహాయపడింది, దాని సరుకును లిస్బన్ కు వెళ్లే రవాణాకు బదిలీ చేసింది, నోవా, ఫ్లోర్ డి లా మార్ తన సొంత భారతదేశానికి వెళ్లే నౌకాదళంలో విలీనం చేసింది.
1507 ఆగస్టులో పోర్చుగీసు వారు సోకోత్రాను స్వాధీనం చేసుకోవడంలో నోవా పాల్గొన్నాడు. అతన్ని ఆశ్చర్యపరిచే విధంగా, కున్హాతో భారతదేశానికి వెళ్లకుండా, డి. అఫోన్సో డి అల్బుకెర్ కీ ఆధ్వర్యంలో ఆరు నౌకల నిర్లిప్తత అయిన ఎర్ర సముద్ర గస్తీతో సోకోత్రాలో ఉండటానికి నియమించబడ్డాడు. ఎర్ర సముద్ర గస్తీలో ఆయన ఉండటం అల్బుకెర్కీకి భంగం కలిగించింది, తరువాతి "కెప్టెన్ల తిరుగుబాటు" లో ఆయన ఖచ్చితమైన పాత్ర కొంత అస్పష్టంగా ఉన్నప్పటికీ. తన సొంత చిరాకులతో పాటు, నోవా తన తోటి పెట్రోలింగ్ కెప్టెన్లను భారతీయ సంపద కథలతో సంతోషపరిచాడు, ఇది అరేబియాలోని బంజరు తీరాల కంటే చాలా ఆకర్షణీయమైన ఎంపిక, వారు పెట్రోలింగ్ కు నియమించబడ్డారు. 1507 ఆగస్టు-సెప్టెంబరులో, అల్బుకెర్కీ తన చిన్న బృందాన్ని గల్ఫ్ ఆఫ్ ఒమన్ నడిపించి, వరుసగా తీరప్రాంత నగరాల శ్రేణిని-ఖల్హత్, ఖురయ్యత్, మస్కట్-దాడి చేయడం ప్రారంభించాడు, ఈ పద్ధతిలో అరేబియా తీరం వరకు, హోర్ముజ్ ద్వీపం వరకు ముందుకు సాగాలనే తన ఉద్దేశాన్ని సూచించాడు. త్వరితంగా, సులభంగా సంపదను పొందాలనే కలలతో ఈస్ట్ ఇండీస్ కు ఆకర్షించబడిన పెట్రోలింగ్ కెప్టెన్ లు, తగినంత ఆయుధాలు లేని వ్యక్తులతో లాభదాయకమైన, ప్రమాదకరమైన పోరాటాల అలసిపోయే అవకాశాన్ని తిరస్కరించారు. మస్కట్ తరువాత, అలసిపోయిన నోవా పెట్రోలింగ్ ను విడిచిపెట్టి భారతదేశానికి వెళ్లడానికి అనుమతి కోసం అల్బుకెర్కీకి అధికారిక అభ్యర్థనను సమర్పించాడు. దీనిని ఖండించినప్పుడు, నోవా నిరసన వ్యక్తం చేసి అరెస్టు చేయబడ్డాడు. అక్టోబరు, 1507లో హోర్ముజ్ యుద్ధానికి అతని ఆదేశం అవసరమవడంతో, తరువాత అతను క్షమించబడ్డాడు, విడుదల చేయబడ్డాడు.
1508[మార్చు]
యుద్ధం జరిగిన కొద్దికాలానికే, నోవా మరోసారి కొత్త ఫిర్యాదుల శ్రేణికి కేంద్రంగా మారాడు, ఈసారి హోర్ముజ్ నగరంలో ఒక కోట స్థాపనపై. 1508 ప్రారంభంలో, కోట నిర్మాణ సమయంలో, మూడు పెట్రోలింగ్ నౌకలు అల్బుకెర్కీ దృష్టి నుండి తప్పుకొని, భారతదేశానికి బయలుదేరాయి, కొచ్చిలోని వైస్-రాయ్ ఫ్రాన్సిస్కో డి అల్మేడా అల్బుకెర్కీపై అధికారిక ఫిర్యాదులను దాఖలు చేయాలనే ఉద్దేశ్యంతో, నోవా వారిలో లేడు, అయితే ఈ ఆలస్యమైన ఉదారమైన సంజ్ఞ ద్వారా, నోవా తన తరపున వాదించవచ్చని ఆశిస్తూ, అల్బుకెర్కీ అతన్ని కూడా విడిచిపెట్టాలని నిర్ణయించుకున్నాడు. ఒకసారి కొచ్చిలో, నోవా అల్బుకెర్కీపై అధికారిక కేసును ప్రారంభించడంలో మరో ముగ్గురు కెప్టెన్లతో చేరాడు.
1509[మార్చు]
1509 ఫిబ్రవరిలో జరిగిన డయ్యూ యుద్ధంలో నోవా పోరాడాడు, అతని ఓడ ఫ్లోర్ డి లా మార్ పోర్చుగీస్ యుద్ధ విమానాల ప్రధాన నౌకగా వైస్-రాయ్ ఫ్రాన్సిస్కో డి అల్మేడా ఉపయోగించాడు. ఆ సంవత్సరం మార్చిలో, అఫోన్సో డి అల్బుకెర్కీ, అప్పటికి కొచ్చిలోనే, ఫ్రాన్సిస్కో డి అల్మేడాను భారత గవర్నర్ గా తొలగించడానికి తన స్వంత రహస్య ఆధారాలను ఉపయోగించాడు. కానీ నోవా, ఇతర కెప్టెన్లతో కలిసి, అల్బుకెర్కీని పరిపాలించడానికి అనర్హుడిగా వర్ణిస్తూ, అల్మేడా దానిని ఇవ్వడానికి నిరాకరించాలని కోరుతూ ఒక పిటిషన్ ను సమర్పించాడు.[8] అదే సంవత్సరం మేలో, అల్బుకెర్కీకి స్వాగతం పలకడాన్ని పరిగణనలోకి తీసుకోవడానికి అల్మేడా అధికారికంగా కొచ్చిలో ఒక మండలిని ప్రారంభించింది. నోవా, ఇతర పెట్రోలింగ్ కెప్టెన్లు అతనిపై కేసును సమర్పించారు.
అల్మేడా నేరారోపణను అందించి, అల్బుకెర్కీని అరెస్టు చేయాలని ఆదేశించడానికి కొన్ని వారాల ముందు, 1509 జూలైలో నోవా మరణించాడు. ఇవన్నీ ఉన్నప్పటికీ, హోర్ముజ్ ప్రచారంలో సాధించిన విజయాల జ్ఞాపకార్థం నోవా అంత్యక్రియలకు అల్బుకెర్కీ వ్యక్తిగతంగా చెల్లించినట్లు చెబుతారు.[9]
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ Findlay, A. G. (1866) A Directory for the Navigation of the Indian Ocean, London: Laurie, p.479
- ↑ Greenlee, William Brooks (1995). The voyage of Pedro Álvares Cabral to Brazil and India: from contemporary documents and narratives, p.146, Issue 81, Hakluyt Society, Asian Educational Services. ISBN 81-206-1040-7
- ↑ Albuquerque, Afonso de (2001). The commentaries of the great Afonso Dalboquerque, second viceroy of India, Adamant Media Corporation, p.xx. Issue 55. ISBN 1-4021-9511-7
- ↑ Birch, 1877, p.xx
- ↑ K.S. Matthew (1997) "Indian Naval Encounters with the Portuguese: Strengths and weaknesses", in K.K.N. Kurup, editor, India's Naval Traditions, New Delhi: Northern Book Centre. p.11
- ↑ Marinha.pt, 2009, site Cananor - 31 de Dezembro de 1501 a 2 de Janeiro de 1502 Archived 2016-08-20 at the Wayback Machine
- ↑ Bouchon, G. (1980) "A propos de l'inscription de Colombo (1501): quelques observations sur le premier voyage de João da Nova dans l'Océan Indien", Revista da Universidade de Coimbra, Vol. 28, p. 233-70. Offprint.
- ↑ Albuquerque's Commentaries, Vol. II, p.33 online
- ↑ Albuquerque's Commentaries, vol. ii, p.49 online