బీహార్‌లో ఎన్నికలు

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search

భారతదేశంలోని బీహార్ రాష్ట్రంలో ఎన్నికలు భారత రాజ్యాంగం ప్రకారం నిర్వహించబడతాయి. బీహార్ అసెంబ్లీ ఏకపక్షంగా స్థానిక సంస్థల ఎన్నికల నిర్వహణకు సంబంధించి చట్టాలను రూపొందిస్తుంది, అయితే రాష్ట్ర స్థాయి ఎన్నికల నిర్వహణకు రాష్ట్ర శాసనసభ ద్వారా ఏవైనా మార్పులు చేస్తే భారత పార్లమెంటు ఆమోదం పొందాలి.

లోక్‌సభకు ఎన్నికలు, సాధారణ ఎన్నికలు అని కూడా పిలుస్తారు, సాధారణంగా కేంద్ర ప్రభుత్వం తన పదవీకాలం పూర్తయిన తర్వాత ప్రతి 5 సంవత్సరాలకు ఒకసారి జరుగుతుంది. పార్లమెంటును త్వరగా రద్దు చేస్తే పదవీకాలం పూర్తయ్యేలోపు కూడా నిర్వహించవచ్చు. అదేవిధంగా ప్రతి ఐదేళ్లకోసారి విధానసభకు ఎన్నికలు నిర్వహిస్తారు. గత లోక్‌సభ ఎన్నికలు 2019లో, విధానసభ ఎన్నికలు 2015లో జరిగాయి. రాజ్యసభకు ఎన్నికలు క్రమ విరామంలో జరుగుతాయి, సభ్యులలో మూడింట ఒక వంతు మంది అస్థిరమైన పద్ధతిలో పదవీ విరమణ చేస్తారు. విధానసభ సభ్యులు రాష్ట్ర ప్రతినిధిని రాజ్యసభకు ఎన్నుకుంటారు.

బీహార్ ఎన్నికల చరిత్ర

[మార్చు]

అసెంబ్లీ ఎన్నికలు

[మార్చు]
సంవత్సరం ఎన్నికల పార్టీ వారీగా వివరాలు ముఖ్యమంత్రి పార్టీ
1951 1వ శాసనసభ
మొత్తం: 276. కాంగ్రెస్: 239, జెపి: 32, ఎస్పీ (ఐ):23 కృష్ణ సిన్హా కాంగ్రెస్
1957 2వ శాసనసభ
మొత్తం: 318. కాంగ్రెస్: 210, పిఎస్పీ: 31, జెపి: 31 కృష్ణ సిన్హా (1961 వరకు)

దీప్ నారాయణ్ సింగ్

బినోదానంద్ ఝా

కాంగ్రెస్
1962 3వ శాసనసభ
మొత్తం: 264. కాంగ్రెస్: 185, స్వతంత్ర పార్టీ: 50, పిఎస్పీ 29, జెపి: 20, సిపిఐ: 12, ఎస్పీ (ఐ): 7, భారతీయ జనసంఘ్: 3 బినోదానంద్ ఝా

కె. బి. సహాయ్

కాంగ్రెస్
1967 4వ శాసనసభ
మొత్తం: 318. కాంగ్రెస్: 128, ఎస్ఎస్పీ: 68, భారతీయ జనసంఘ్: 26 మహామాయా ప్రసాద్ సిన్హా

సతీష్ ప్రసాద్ సింగ్

బి.పి.మండల్

భోలా పాశ్వాన్ శాస్త్రి

కాంగ్రెస్

భారతీయ జనసంఘ్

కాంగ్రెస్ (ఓ)

1969 5వ శాసనసభ మొత్తం: 318. ఎస్ఎస్పీ: 53, భారతీయ జనసంఘ్: 34 రాష్ట్రపతి పాలన

హరిహర్ సింగ్

భోలా పాశ్వాన్ శాస్త్రి

దరోగ ప్రసాద్ రాయ్

కర్పూరీ ఠాకూర్

లేరు
1972 6వ శాసనసభ
మొత్తం: 318. కాంగ్రెస్: 167, సిపిఐ: 35, ఎస్పీ: 34 కేదార్ పాండే

అబ్దుల్ గఫూర్

జగన్నాథ్ మిశ్రా

కాంగ్రెస్
1977 7వ శాసనసభ
మొత్తం: 318. జెపి: 214, కాంగ్రెస్: 57, సిపిఐ: 21, స్వతంత్రependent: 25 కర్పూరీ ఠాకూర్

రామ్ సుందర్ దాస్

జెపి
1980 8వ శాసనసభ
మొత్తం: 324. కాంగ్రెస్: 169, జెపి: 42, సిపిఐ: 23 జగన్నాథ్ మిశ్రా

చంద్రశేఖర్ సింగ్

కాంగ్రెస్
1985 9వ శాసనసభ
మొత్తం: 324. కాంగ్రెస్: 196, లోక్ దల్: 46, బిజెపి: 16, జెపి: 13, సిపిఐ: 12, జెఎంఎం: 9, సిపిఐ (ఎం): 1, IC (S): 1, SUCI (C): 1, స్వతంత్రependent: 29 బిందేశ్వరి దూబే

భగవత్ ఝా ఆజాద్

సత్యేన్ద్ర నారాయణ్ సిన్హా

జగన్నాథ్ మిశ్రా

కాంగ్రెస్
1990 10వ శాసనసభ
మొత్తం: 324. జె.డి.: 122, కాంగ్రెస్: 71, బిజెపి: 39 లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్ జె.డి.
1995 11వ శాసనసభ
మొత్తం: 324. జె.డి.: 167, బిజెపి: 41, కాంగ్రెస్: 29 లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్

రబ్రీ దేవి

జె.డి.
2000 12వ శాసనసభ
మొత్తం: 243. జె.డి.: 103, బిజెపి: 39, ఎస్పీ: 28 రబ్రీ దేవి జె.డి.
2005 13వ శాసనసభ మొత్తం: 243. ఎన్డీఏ: (జె.డి. (యు):55 + బిజెపి:37), ఆర్.జె.డి.: 75 + కాంగ్రెస్: 10 రాష్ట్రపతి పాలన None
2005 14వ శాసనసభ మొత్తం: 243. ఎన్డీఏ: (జె.డి. (యు):88 + బిజెపి:55), ఆర్.జె.డి.: 54 + కాంగ్రెస్: 10, ఎల్.జె.పి.: 10 నితీష్ కుమార్ జె.డి. (యు)
2010 15వ శాసనసభ మొత్తం: 243. ఎన్డీఏ: (జె.డి. (యు):115 + బిజెపి:91), ఆర్.జె.డి.: 22 + ఎల్.జె.పి.: 3, కాంగ్రెస్: 4 నితీష్ కుమార్

జితన్ రామ్ మాంఝీ

జె.డి. (యు)
2015 16వ శాసనసభ మొత్తం: 243. జె.డి. (యు): 71, బిజెపి:53, ఎల్.జె.పి.: 2, యుపిఏ: (ఆర్.జె.డి.:80 + కాంగ్రెస్:27) నితీష్ కుమార్ జె.డి. (యు)
2020 17వ శాసనసభ మొత్తం: 243. ఎన్డీఏ: (బిజెపి:74 + జె.డి. (యు):45 + విఐపి:4 + హమ్:4), MGB: (ఆర్.జె.డి.:75 + కాంగ్రెస్:19 + CPI-ML (L):12 + సిపిఐ:2 + సిపిఐ (ఎం):2) GDSF: (AIMIM:5 + బిఎస్పీ:1), ఎల్.జె.పి.: 1, స్వతంత్రependent: 1 నితీష్ కుమార్ జె.డి. (యు)

లోక్‌సభ ఎన్నికలు

[మార్చు]
  • 1951-1984
# మొత్తం సీట్లు కాంగ్రెస్ ఇతరులు ప్రధానమంత్రి ఎన్నిక ప్రధానమంత్రి పార్టీ
1వ లోక్‌సభ 55 45[1]
పార్టీ పేరు గెలిచిన సీట్లు
ఎస్పీ 3
స్వతంత్ర 1
ఇతరులు 6
జవాహర్ లాల్ నెహ్రూ కాంగ్రెస్
2వ లోక్‌సభ 53 41[2]
పార్టీ పేరు గెలిచిన సీట్లు
పిఎస్పీ 2
జార్ఖండ్ పార్టీ 6
స్వతంత్ర 1
ఇతరులు 3
3వ లోక్‌సభ 53[3] 39
పార్టీ పేరు గెలిచిన సీట్లు
స్వతంత్ర పార్టీ 7
జెపి 3
ఇతరులు 4
4వ లోక్‌సభ 53 34
పార్టీ పేరు గెలిచిన సీట్లు
ఎస్ఎస్పీ 7
సిపిఐ 5
స్వతంత్ర 4
ఇతరులు 3
ఇందిరా గాంధీ కాంగ్రెస్
5వ లోక్‌సభ 54 39
పార్టీ పేరు గెలిచిన సీట్లు
సిపిఐ 5
కాంగ్రెస్ (ఓ) 3
స్వతంత్ర 1
ఇతరులు 5
6వ లోక్‌సభ 54 -
పార్టీ పేరు గెలిచిన సీట్లు
జెపి 52
ఇతరులు 2
మొరార్జీ దేశాయి జెపి
7వ లోక్‌సభ 54 30
పార్టీ పేరు గెలిచిన సీట్లు
జనతా పార్టీ 8
జనతా పార్టీ (సెక్యులర్) 5
కాంగ్రెస్ (యు) 4
సిపిఐ 4
ఇతరులు 3
ఇందిరా గాంధీ కాంగ్రెస్
8వ లోక్‌సభ 54 48
పార్టీ పేరు గెలిచిన సీట్లు
సిపిఐ 2
ఇతరులు 4
రాజీవ్ గాంధీ

1989-1999

మొత్తం సీట్లు- 54

లోక్ సభ ఎన్నికల సంవత్సరం 1వ పార్టీ 2వ పార్టీ 3 వ పార్టీ 4వ పార్టీ ఇతరులు ప్రధాన మంత్రి ప్రధాన మంత్రి పార్టీ
9వ లోక్‌సభ 1989 జె.డి. 32 బీజేపీ 8 కాంగ్రెస్ 4 సిపిఐ 4 జెఎంఎం 4 JD
10వ లోక్‌సభ 1991 జె.డి. 31 సిపిఐ 8 జెఎంఎం 6 బీజేపీ 5 కాంగ్రెస్ 1, సిపిఐ (ఎం) 1 పివి నరసింహారావు కాంగ్రెస్
11వ లోక్‌సభ 1996 జె.డి. 22 బీజేపీ 18 ఎస్ఎంపి 6 సిపిఐ 3 కాంగ్రెస్ 2, ఎస్పీ 1, జెఎంఎం 1, స్వతంత్ర 1 జెడి
12వ లోక్‌సభ 1998 బీజేపీ 19 ఆర్.జె.డి. 17 ఎస్ఎంపి 10 కాంగ్రెస్ 4 అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి బీజేపీ
13వ లోక్‌సభ 1999 బీజేపీ 23 జెడి (యు) 18 ఆర్.జె.డి. 7 కాంగ్రెస్ 4 సిపిఐ (ఎం) 1, స్వతంత్ర 1

2000 తర్వాత

[మార్చు]

మొత్తం సీట్లు- 40

లోక్ సభ ఎన్నికల సంవత్సరం 1వ పార్టీ 2వ పార్టీ 3 వ పార్టీ 4వ పార్టీ ఇతరులు ప్రధాన మంత్రి ప్రధానమంత్రి పార్టీ
14వ లోక్‌సభ 2004 ఆర్.జె.డి. 22 జెడి (యు) 6 బీజేపీ 5 ఎల్.జె.పి. 4 కాంగ్రెస్ 3 మన్మోహన్ సింగ్ INC
15వ లోక్‌సభ 2009 జెడి (యు) 20 బీజేపీ 12 ఆర్.జె.డి. 4 కాంగ్రెస్ 2 ఇండ్ 2
16వ లోక్‌సభ 2014 బీజేపీ 22 ఎల్.జె.పి. 6 ఆర్.జె.డి. 4 ఆర్.ఎల్.ఎస్.పి. 3 జెడి (యు) 2, కాంగ్రెస్ 2, ఎన్.సి.పి. 1 నరేంద్ర మోదీ బీజేపీ
17వ లోక్‌సభ 2019 బీజేపీ 17 జెడి (యు) 16 ఎల్.జె.పి. 6 కాంగ్రెస్ 1

ఎన్నికల ప్రక్రియ

[మార్చు]

ముందస్తు ఎన్నికలు

[మార్చు]

ఎన్నికల నోటిఫికేషన్‌ వెలువడిన వెంటనే ఎన్నికల కమిషన్‌ మోడల్‌ కోడ్‌ ఆఫ్‌ కండక్ట్‌ అమల్లోకి వస్తుంది. ఇది రాజకీయ పార్టీల ప్రచారంపై ఆంక్షలు విధించడంతోపాటు ఎన్నికలను అనవసరంగా ప్రభావితం చేసే కొన్ని ప్రభుత్వ చర్యలను నిషేధిస్తుంది.

ఓటింగ్ రోజు

[మార్చు]

అన్ని లోక్‌సభ, రాష్ట్ర అసెంబ్లీ ఎన్నికలకు ఎలక్ట్రానిక్ ఓటింగ్ మెషీన్‌లను ఉపయోగించడంతో భారతదేశంలోని మిగిలిన ప్రాంతాల్లో ఎన్నికల ప్రక్రియ అదే విధంగా ఉంటుంది.

ఎన్నికల తర్వాత

[మార్చు]

ఎన్నికల రోజు తర్వాత ఈవీఎంలను స్ట్రాంగ్ రూంలో భద్రపరిచారు. వివిధ దశల ఎన్నికల ప్రక్రియ పూర్తయిన తర్వాత ఓట్ల లెక్కింపునకు ఒక రోజు సమయం కేటాయించారు. ఓట్లు లెక్కించబడతాయి మరియు సాధారణంగా, తీర్పు కొన్ని గంటల్లో తెలుస్తుంది. నియోజకవర్గంలో అత్యధిక ఓట్లు సాధించిన అభ్యర్థిని విజేతగా ప్రకటిస్తారు.

అత్యధిక సీట్లు గెలుచుకున్న పార్టీ లేదా కూటమిని కొత్త ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసేందుకు గవర్నర్ ఆహ్వానిస్తారు. సభలో సాధారణ మెజారిటీ (కనీసం 50%) ఓట్లను పొందడం ద్వారా సంకీర్ణం లేదా పార్టీ తన మెజారిటీని సభ (లెజిస్లేటివ్ అసెంబ్లీ)లో విశ్వాస తీర్మానంలో నిరూపించుకోవాలి.

ఓటరు నమోదు

[మార్చు]

బీహార్‌లోని కొన్ని నగరాలకు, ఓటరు నమోదు ఫారమ్‌లను ఆన్‌లైన్‌లో రూపొందించి, సమీపంలోని ఎన్నికల కార్యాలయానికి సమర్పించవచ్చు.

మూలాలు

[మార్చు]
  1. "ECI - statistical report for 1951-52 lok sabha election".
  2. "Statistical Report on General Election, 1957". Election Commission of India.
  3. "Statistical Report on General Election, 1962". Election Commission of India.

బాహ్య లింకులు

[మార్చు]